Założenia


Program „SPINACZ” został zbudowany z wykorzystaniem strategii rekomendowanych przez System rekomendacji programów profilaktycznych (Krajowego Biura ds. Przeciwdziałania Narkomanii, Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Ośrodka Rozwoju Edukacji oraz Instytutu Psychiatrii i Neurologii).

Program „SPINACZ” opiera się na modelu profilaktyki zintegrowanej, w którym przyjmuje się, że „treści programu muszą dotyczyć kluczowych rozwojowo tematów i uruchamiać głębokie, silne motywacje skłaniające do zgeneralizowanej zmiany postępowania” (Grzelak, 2009; ss. 322-362). Program odwołuje się do marzeń i pragnień młodych ludzi związanych ze szczęściem w życiu osobistym, zawodowym oraz realizacją życiowych pasji. Treści programu koncentrują się wokół tematów związanych z pracą zawodową i cyberprzestrzenią.

W programie wykorzystano strategie profilaktyczne (Hansen, 1992; Kirby, 2002) dotyczące m.in. modyfikowania przekonań normatywnych, zwiększania osobistego zaangażowania na rzecz zdrowego stylu życia, ukazywania konsekwencji zachowań ryzykownych, uczenie umiejętności poznawczych i społecznych (np. krytyczna refleksja nad przekazem kultury masowej, radzenie sobie z własnymi emocjami).

Cele programu


  • Tworzenie warunków do bezpiecznego korzystania z Internetu, w tym ograniczania agresji elektronicznej, czasu spędzanego w cyberprzestrzeni, czy nadużywania gier komputerowych.
  • Tworzenie warunków do rozwijania umiejętności wyznaczania sobie celów – w tym celów zawodowych; rozwijania umiejętności planowania i organizacji czasu.
  • Tworzenie warunków do ograniczania korzystania z alkoholu i narkotyków.

Program profilaktyczny SPINACZ jest odpowiedzią na lukę w systemie profilaktyki w Polsce. Kontrola NIK z 2017 r. wykazała, że szkoły nie mają narzędzi do podejmowania skutecznych oddziaływań profilaktycznych względem e-zagrożeń. Badacze siecio i fonoholizmu potwierdzają, że w szkołach brak profesjonalnej i skutecznej profilaktyki w tym zakresie: działania są przypadkowe i mało angażujące. Wielu rodzicom również brak wiedzy i umiejętności w tym obszarze. 60,6% uczniów deklarowało, że rodzice nie uczą ich odpowiedzialnego korzystania z Internetu, a co trzeci uczeń przyznał, że jego rodzic w ogóle nie wie, do czego jego dziecko używa Internetu i smartfona (raport „Młodzi Cyfrowi”, 2019).